Μάλεμε, 20 Μαΐου 1941

07:00 π.μ. οι Νεοζηλανδοί σκοποί στο αεροδρόμιο του Μάλεμε εντοπίζουν με τα κυάλια τους τα πρώτα γερμανικά μεταγωγικά Junger. Λίγο αργότερα, ο ουρανός γεμίζει από παράξενα «μανιτάρια» που κατευθύνονται αργά προς τη γη. Είναι οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές. Η πολυαναμενόμενη επίθεση εναντίον της Κρήτης είχε μόλις αρχίσει. Συναγερμός σημαίνει στις τάξεις των συμμαχικών δυνάμεων. Ο βασιλιάς Γεώργιος Β’ και η ακολουθία του απομακρύνονται άρον άρον.

Οι γερμανικοί βομβαρδισμοί έχουν πλήξει σημαντικά τις τηλεπικοινωνίες του 22ου Τάγματος Νεοζηλανδών. Έχει χαθεί η επικοινωνία μεταξύ του αρχηγείου και των προωθημένων λόχων C και D στο αεροδρόμιο και τον λόφο 107 κοντά στον ποταμό Ταυρωνίτη. Οι πληροφορίες για τη δύναμη του εχθρού είναι γλισχρές και ο συνταγματάρχης Αndrew δεν μπορεί να σχηματίσει σαφή εικόνα. Το ανισόπεδο έδαφος, τα ελαιοχώραφα και τα αμπέλια δυσχεραίνουν περαιτέρω τις προσπάθειες ανίχνευσης και εντοπισμού των Γερμανών αλεξιπτωτιστών. Τα «Στούκας» βομβαρδίζουν ανελέητα κάθε σπιθαμή του εδάφους.

Η διμοιρία, που έχει αναλάβει την υπεράσπιση της περιοχής δίπλα στη θάλασσα, απωθεί τον εισβολέα. Όμως η δυτική πλευρά του αεροδρομίου δέχεται τη μεγαλύτερη πίεση. Εικοσι δύο μόλις άνδρες καλύπτουν μια έκταση ενός χιλιομέτρου, εφοδιασμένοι με ελαφρύ οπλισμό.

Εκκλήσεις για χρήση των δύο τεθωρακισμένων Μatilda του 7ου βασιλικού συντάγματος Τεθωρακισμένων απορρίπτονται από τον Αndrew. Θεωρεί ότι τέτοια κίνηση είναι πολύ πρόωρη. Αλλά, Γερμανοί αλεξιπτωτιστές καταλαμβάνουν τη γέφυρα του Ταυρωνίτη και δημιουργούν μια σφήνα ανάμεσα σε δύο νεοζηλανδέζικους λόχους. Αιχμαλωτίζουν ή εκτελούν εν ψυχρώ άνδρες της RAF. Ξαφνικά, Νεοζηλανδοί στρατιώτες επιτίθενται στα νώτα των Γερμανών σκοτώνοντας πολλούς και δίνοντας την ευκαιρία στους Βρετανούς αεροπόρους να δραπετεύσουν.

Ο Γερμανός ταγματάρχης Stentzler, επικεφαλής δύο λόχων αλεξιπτωτιστών επιτίθεται στα νώτα του λόφου 107. Αλλά η αντίσταση των Νεοζηλανδών τον υποχρεώνει να υποχωρήσει. Η ζέστη, η κούραση και η έλλειψη νερού αρχίζουν να καταβάλλουν τους Γερμανούς.

10:55 π.μ. φτάνει επείγον σήμα από τον Αndrew στο αρχηγείο της ταξιαρχίας: έχει χαθεί η επαφή των λόχων C και D. Γύρω στο μεσημέρι, οι Γερμανοί στήνουν όλμους και αρχίζουν να βάλλουν εναντίον του αεροδρομίου. Οι Βρετανοί δεν μπορούν να ανταποδώσουν τα πυρά διότι οι επικοινωνίες έχουν καταστραφεί σχεδόν ολοσχερώς και δεν μπορούν να στείλουν μηνύματα στις πυροβολαρχίες τους. Ο Andrew εναγωνίως διατάζει τη ρίψη λευκών και πράσινων φωτοβολίδων, το σινιάλο συναγερμού, προς την περιοχή του 23ου Συντάγματος αλλά δεν γίνονται ορατές από τους σκοπούς.

15:50 π.μ. ένα σήμα φτάνει στο αρχηγείο του Hargest, 6χλμ. πιο μακριά αλλά αυτός μένει αδρανής.

17:00 π.μ. ο Αndrew επικοινωνεί εκ νέου με τον Hargest εκλιπαρώντας για ενισχύσεις αλλά ο τελευταίος αρνείται την αποδέσμεσυη του 23ου Συντάγματος ισχυριζόμενος ότι δέχεται επίθεση, κάτι που δεν ευσταθούσε. Ίσως ο ψευδής ισχυρισμός του να οφειλόταν στο γεγονός ότι ανέμενε επίθεση και στη δική του περιοχή και δεν ήθελε να βρεθεί αποδυναμωμένος ή φοβόταν μια γερμανική αμφίβια επιχείρηση μεγάλης κλίμακας.

Ο Αndrew αποφασίζει να ρίξει τα δύο Matilda στη φωτιά, μαζί με την εφεδρική διμοιρία. Τα τεθωρακισμένα κινούνται προς τον Ταυρωνίτη. Ωστόσο, όλα πάνε στραβά. Τα πυρομαχικά του ενός από αυτά είναι ακατάλληλα και ο πυργίσκος του δεν μπορούσε να περιστραφεί πλήρως. Αναγκάζεται να επιστρέψει στη βάση του αφήνοντας το άλλο μόνο του. Το άλλο Matilda προσπαθεί να βάλλει εναντίον των Γερμανών αλεξιπτωτιστών αλλά η «κοιλιά» του κολλάει σε μια μεγάλη πέτρα. Και ο δικός του πυργίσκος έχει πρόβλημα και το πλήρωμά του το εγκαταλείπει, ενώ η εφεδρική διμοιρία πλήττεται βαρύτατα και υποχωρεί.

18:00 π.μ. ο Andrew στέλνει άλλο ένα επείγον σήμα στον Hargest λέγοντας ότι χωρίς την υποστήριξη του 23ου συντάγματος θα υποχωρήσει. Ο Hargest απαντά: «Αν πρέπει να το κάνεις, κάντο» και προσθέτει ότι στέλνει δύο λόχους προς ενίσχυση. Το σκοτάδι σιμώνει. Ο Andrew βλέπει ότι ξεμένει από πυρομαχικά, οι πολυπόθητες ενισχύσεις δεν φτάνουν και δεν υπάρχουν ακόμη σημάδια ζωής από τους λόχoυς C και D. Η σκέψη για υποχώρηση γίνεται όλο και πιο ισχυρή. όμως ο Andrew κάνει ένα μοιραίο λάθος: δεν προέβη σε προσωπική ανίχνευση της παραλιακής ζώνης και της δυτικής πλαγιάς του λόφου 107, καλυμμένος από το σκοτάδι της νύχτας. Αν το είχε κάνει θα είχε δει με τα ίδια του τα μάτια ότι ο λοχαγός Johnson και ο λόχος C ακόμη αμύνονται λυσσαλέα στο αεροδρόμιο, όπως και ο λόχος D του λοχαγού Campbell πάνω από τον Ταυρωνίτη.

Κοιλάδα των Φυλακών της Αγιάς, 20 Μαΐου 1941

Στην περιοχή των Φυλακών ο διοικητής της ταξιαρχίας Kippenberger επιβλέπει την άμυνα προσωπικώς στον Γαλατά. Οι ρίψεις των τμημάτων του Genz έχουν υποστεί συντριπτικές απώλειες, νοτίως των Χανίων. Το 3ο τάγμα του 3ου Συντάγματος Αλεξιπτωτιστών πέφτει πάνω στις θέσεις των Νεοζηλανδών και εξολοθρεύεται σχεδόν ολοσχερώς. Το ίδιο και οι Γερμανοί που επιτίθενται εναντίον του 7ου Γενικού Νοσοκομείου. Αλλά στην κοιλάδα των φυλακών της Αγιάς, οι υπόλοιποι του 3ου Συντάγματος έχουν εδραιώσει τις θέσεις τους και περιζώνουν τον Γαλατά.

Ο στρατηγός Weston σπεύδει να στείλει ενισχύσεις. Ένα τάγμα Αυστραλών από την Γεωργιούπολη καταφτάνει στη μικρή πεδιάδα πίσω από την κοιλάδα των φυλακών της Αγιάς που ενώνει με τα Χανιά. Στο πλευρό τους μάχονται οι Έλληνες στρατιώτες του 2ου Συντάγματος, στους πρόποδες των Λευκών Όρων. Παράλληλα, το 8ο Σύνταγμα του Ελληνικού Στρατού αντιστέκεται σθεναρά στις επιθέσεις του Γερμανικού τάγματος Μηχανικών παρά τις ελλείψεις σε όπλα και πολεμοφόδια. Οι Έλληνες στρατιώτες σκοτώνουν αρκετούς Γερμανούς και τους παίρνουν τα όπλα τους. Κρήτες πολίτες, άνδρες, γυναίκες, γέροι και παιδιά πολεμούν μαζί τους χρησιμοποιώντας κυνηγετικά όπλα, ειδικά στην περιοχή της Αλικιανού.

10:00 π.μ. οι Νεοζηλανδοί στρατιώτες του λόχου «Petrol» στον «Ροζ Λόφο» μπροστά από τον Γαλατά υποχωρούν υπό το βάρος της επίθεσης των ανδρών του υπολοχαγού Νeuhoff. Ωστόσο, δεν έχουν μείνει Γερμανοί στρατιώτες ζωντανοί εκεί για να γιορτάσουν τη νίκη τους. Όλοι σχεδόν είναι νεκροί ή τραυματίες. To ίδιο και οι περισσότεροι Νεοζηλανδοί αξιωματικοί του λόχου Petrol. Δεν υπάρχουν επαρκείς δυνάμεις για αντεπίθεση.

12:00 π.μ. ο Συνταγματάρχης Ηeindrich, διοικητής του 3ου Συντάγματος έχει κατορθώσει να εγκαταστήσει το αρχηγείο τους στις φυλακές της Αγιάς. Διατάζει την επίθεση τριών λόχων εναντίον της αριστερής πλευράς του λόχου «Petrol» και του Νεκροταφείου, ανάμεσα στον Γαλατά και τον Δαρατσό.

Απόγευμα 20ης Μαΐου: δυνάμεις του τάγματος του Ηeydte επιτίθενται στη δεξιά πλευρά του του 2ου Συντάγματος του Ελληνικού Στρατού. Τυφλές βολές του ελληνικού πυροβολικού από τα Περιβόλια κατορθώνουν, ωστόσο, να τους καθηλώσουν. Αρκετοί Γερμανοί κατευθύνονται τότε προς τα Χανιά αλλά πέφτουν πάνω σ΄ένα αυστραλέζικο τάγμα και απωθούνται μετά από σκληρή μάχη στους αγρούς.

Την ίδια περίπου στιγμή εμφανίζεται ξανά η Luftwaffe. Οι επιθέσεις της δεν προκαλούν μεγάλες απώλειες αλλά εξουθενώνουν ψυχολογικά τους αμυνόμενους. Αποκαμωμένοι από την πολύωρη μάχη, Έλληνες και Αυστραλοί προσπαθούν να κλέψουν λίγες ώρες ύπνου με την έλευση της νύχτας. Οι διασκορπισμένοι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές του Genz, που έχουν ήδη σκάψει χαρακώματα, εκμεταλλεύονται το σκοτάδι για να ξεγλιστρήσουν μέσα από τις συμαμχικές γραμμές και να ενωθούν το επόμενο πρωί με τις μονάδες του Heydte.

Βράδυ 20ης Μαΐου: βρίσκει τους Γερμανούς σε μειονεκτική θέση, καθώς κανένας από τους αντικειμενικούς στόχους στην περιοχή των Χανίων δεν έχει επιτευχθεί ενώ οι απώλειες σε άνδρες και πολεμικό υλικό είναι βαριές. Ο στρατηγός Student, διοικητής των Αλεξιπτωτιστών και υπέρμαχος της Επιχείρησης Μerkur βρίσκεται σε απεγνωσμένη κατάσταση ενώ οι Rihthofen (αρχηγός του 8ου Αεροπορικού Σώματος), Lohr (διοικητής της 4ης Αεροπορικής Στρατιάς) και List (διοικητής της 12ης Στρατιάς στα Βαλκάνια) έχουν σχεδόν αποδεχθεί την ήττα.

Ωστόσο, ένα μοιραίο λάθος θα προέλθει από τη συμμαχική πλευρά. Ο διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων Freyberg δεν θα διατάξει ποτέ την αντεπίθεση που θα ανέτρεπε οριστικά τους Γερμανούς, υποεκτιμώντας τη στρατηγική σημασία του αεροδρομίου στο Μάλεμε. Εκείνη τη στιγμή οι Γερμανοί εισβολείς ήταν αποδεκατισμένοι. Μόλις 55 άνδρες ήταν σε θέση να πολεμήσουν στην περιοχή του Ταυρωνίτη ποταμού. Οι συνέπειες της παθητικής στάσης του Freyberg ήταν βαρύτατες για την άμυνα της Κρήτης τον μοιραίο Μάιο του 1941.

21:00 μ.μ. Ο Andrew ειδοποιεί τον Hargest με επείγον σήμα ότι χωρίς ενισχύσεις θα αναγκαστεί να υποχωρήσει στη κορυφογραμμή νοτιοανατολικά του λόφου 107. Ο Hargest δεν θεώρησε ότι ήταν απαραίτητη μία απάντηση σ’ αυτό το μήνυμα που σηματοδοτούσε την απώλεια ελέγχου του αεροδρομίου του Μάλεμε. Μάλιστα στέλνει μήνυμα στη μεραρχία περιγράφοντας την κατάσταση ως ικανοποιητική.

Ο Αndrew στέλνει αγγελιοφόρους στους λόχους C και D και τον λόχο διοίκησης στον Πύργο αλλά δεν καταφέρουν να περάσουν. Οι δυο λόχοι, που στάλθηκαν ως ενισχύσεις από τον Hargest, ένας λόχος Μαορί από το 28ο Τάγμα και ο άλλος από το παρακείμενο 23ο Τάγμα έχασαν την επαφή μεταξύ τους. Οι Μαορί πλησίασαν το αεροδρόμιο αλλά άκουσαν φωνές να μιλούν μέσα στο σκοτάδι και υποχώρησαν. Υπολόγισαν ότι είχαν πλησιάσει το αρχηγείο του λόχου C στα 100 μέτρα και ότι είχε καταληφθεί από τους Γερμανούς. Υποχώρησαν άπρακτοι.

Ο άλλος λόχος του 23ου Τάγματος βρίσκει τη νέα θέση του συνταγματάρχη Αndrew. Ο τελευταίος αποφασίζει, παρασυρόμενος από τη σύγχυση της μάχης και την αναποφασιστικότητα της στρατιωτικής ηγεσίας, ότι και αυτή η κορυφογραμμή είναι απομονωμένη και εκτεθειμένη σε επιθέσεις. Μετακινεί τους άνδρες του ένα χιλιόμετρο πιο ανατολικά για να ενωθεί με το 21ο κα 23ο τάγμα. Ουσιαστικά έχει εγκαταλείψει το αεροδρόμιο του Μάλεμε στο έλεος του εχθρού. Πλέον θα μπορούσε να ανακαταληφθεί μόνο με νυκτερινή επίθεση από εμπειροπόλεμα στρατεύματα ή με ολομέτωπη επίθεση το πρωί της επόμενης ημέρας. Ουσιαστικά, εκείνο το μοιραίο βράδυ, η ενίσχυση του αεροδρομίου με μία μόνο διμοιρία ή λόχο θα ήταν αρκετή για να εξολοθρεύσει τα γερμανικά προγεφυρώματα και να εξαλείψει τον κίνδυνο οριστικά.

Επιπλέον, οι άνδρες των λόχων C και D ήταν ακόμη μάχιμοι. Τα συντριπτικά πλήγματα που είχαν επιφέρει στους αλεξιπτωτιστές του Γ’ Ράιχ κρατούσαν υψηλό το ηθικό τους παρά τις δικές τους απώλειες.

22:00 μ.μ. Επείγον σήμα του Freyberg προς Κάιρο: «Ήταν μια πολύ δύσκολη μέρα. Μας έχουν πιέσει πολύ. Ως τώρα, πιστεύω, κρατάμε οριακά τα αεροδρόμια στο Ρέθυμνο, το Ηράκλειο και το Μάλεμε και τα δύο λιμάνια. Θα ήταν λάθος μου να έδινα μία αισιόδοξη εικόνα. Οι συγκρούσεις είναι πολύ σκληρές και έχουμε σκοτώσει πολλούς Γερμανούς. Οι επικοινωνίες είναι πολύ δύσκολες.»

23:30 π.μ. Ο λοχαγός Campbell του λόχου D μαθαίνει από έναν φυγά, άνδρα μιας παράκτιας πυροβολαρχίας, ότι το υπόλοιπο τάγμα έχει υποχωρήσει. Δεν πιστεύει στα αυτιά του. Άνδρες του που είχαν συρθεί καλυμμένοι από το σκοτάδι της νύκτας αναζητώντας νερό επιστρέφουν και επιβεβαιώνουν ότι το αρχηγείο του τάγματος έχει εγκαταλείψει τον λόχο 107. Το ηθικό των ανδρών του λόχου D καταρρέει και ο Campbell βλέπει ότι δεν έχει άλλη εναλλακτική από την υποχώρηση.

Οι άνδρες του λόχου C αποκαμωμένοι από τις πολύωρες μάχες και διψασμένοι πέφτουν για ύπνο αγνοώντας την υποχώρηση του Andrew.

Μάλεμε, 21 Μαΐου 1941

02:00 π.μ. Μια ομάδα 22 αλεξιπτωτιστών υπό τον βετεράνο του Ισπανικού Εμφυλίου, Heinrich Neumann, εφορμούν στον λόφο 107 και απωθούν τον λόχο του υπολοχαγού Ηοrst Trebes, μετά από σύντομη μάχη μέσα στη νύχτα. Ο κρίσιμης σημασίας λόφος 107 είναι σε γερμανικά χέρια.

03:30 π.μ. Μια περίπολος του λόχου C επιστρέφει και ενημερώνει τον λοχαγό Johnson ότι οι Γερμανοί κατέλαβαν τον λόφο 107. Μεγάλο το δίλλημα του Βρετανού διοικητή αν πρέπει να κρατήσει τις θέσεις του ή να υποχωρήσει και αυτός και οι άνδρες του. Οι θέσεις τους έχουν πλέον αποκαλυφθεί στους Γερμανούς και ο φόβος για λυσσαλέες αεροπορικές επιθέσεις από τα γερμανικά Στούκας είναι μεγάλος.

04:20 π.μ. Ο λοχαγός Johnson παίρνει την απόφασή του. Διατάζει τους στρατιώτες του να βγάλουν τις αρβύλες τους και να τις δέσουν με τα κορδόνια τους γύρω από τον λαιμό τους. Προχωρώντας αθόρυβα την αυγή καταφέρνουν να ενωθούν με τους άνδρες του 21ου τάγματος. Το αεροδρόμιο του Μάλεμε έχει χαθεί για τους Συμμάχους.

17:00 μ.μ. Tα πρώτα γερμανικά Junger 52 προσγειώνονται στο αεροδρόμιο του Μάλεμε μεταφέροντας το 2ο Ορεινό τάγμα του συνταγματάρχη Utz και πολεμοφόδια. Το αεροδρόμιο του Μάλεμε δέχεται σφοδρά πυρά από τα 75άρια κανόνια της 5ης Ταξιαρχίας. Τα γερμανικά μεταγωγικά απογειώνονται αμέσως μόλις αποβιβαστούν οι επιβάτες τους και τα φορτία τους. Οι Γερμανοί στρατιώτες ζούνε μια πραγματική κόλαση καθώς οι βρετανικές οβίδες εκρύγνονται γύρω τους. Παρά τις απώλειές τους, αναπτύσσονται στην περιοχή του αεροδρομίου και είναι πλέον σε θέση να αποκρούσαν κάθε εχθρική αντεπίθεση από τη νότια και τη νοτιανατολική πλευρά του αεροδρομίου. Είκοσι δύο Junger 52 καταρρίπτονται ή παθαίνουν βαριές ζημιές. Με το πιστόλι στον κρόταφο υποχρεώνουν αιχμαλώτους πολέμου να γεμίσουν με χώμα τους κρατήρες που έχουν ανοιχτεί στο αεροδρόμιο από τους βομβαρδισμούς. Αρκετοί απ’ αυτούς αρνούνται επικαλούμενοι τη Συνθήκη της Γενεύης. Εκτελούνται επί τόπου.

18:00 μ.μ. Ένας ανιψιός του πτέραρχου Ριχτχόφεν, πιλότος ενός βομβαρδιστικού «Stuka» προσγειώνεται στη δυτική πλευρά του αεροδρομίου. Ανεβαίνει στον λόφο 107 και εντοπίζει με τα κιάλια του τις θέσεις του βρετανικού πυροβολικού στο Μάλεμε και απογειώνεται ξανά. Λίγο αργότερα, επιστρέφει επικεφαλής μιας ομάδας «Stukas» και το βομβαρδίζει.

Μία βόμβα πετυχαίνει μια αποθήκη καυσίμων και πυρομαχικών. Η έκρηξη είναι ισχυρότατη και μια πανύψηλη στήλη καπνού υψώνεται στον ουρανό, ορατή από δεκάδες χιλιόμετρα.

Οι αλεξιπτωτιστές του Ramcke σύρουν τα κινούμενα πυροβόλα Bofor, που βρήκαν εγκαταλειμένα στο αεροδρόμια και βάλλουν εναντίον των βρετανικών πυροβολαρχιών.

20:00 μ.μ. Οι Βρετανοί επιτελείς κατανοούν, έστω αργοπορημένα, την αναγκαιότητα νυχτερινής αντεπίθεσης για την ανακατάληψη του αεροδρομίου. Όμως οι δυνάμεις τους είναι ελλιπείς. Μόλις δύο τάγματα, οι Μαορί και το 20ο τάγμα, και μερικά τεθωρακισμένα του Farran γίνονται διαθέσιμα για την επιχείρηση αυτή. Απέναντί τους έχουν ένα γερμανικό τάγμα Ορεινών καταδρομέων, ένα τάγμα εφόδου (Storm Regiment) και η Luftwaffe. Ο συσχετισμός δυνάμεων είναι σαφώς υπέρ των Γερμανών.

Επιπλέον ο Freyberg είναι προσκολλημένος στην ιδέα ότι αναμένεται η κύρια επίθεση από αμφίβια επιχείρηση. 6.000 άνδρες παραμένουν σε αδράνεια στην περιοχή Χανιά-Σούδα-Μάλεμε-Γαλατάς απέναντι σ’ έναν υποθετικό κίνδυνο. Δεν θα χρησιμοποιηθούν ποτέ εκεί που ήταν η πραγματική ανάγκη.

Κι άλλος πολύτιμος χρόνος χάνεται διότι το 20ο τάγμα δεν αποδεσμεύεται από τις θέσεις του μέχρι να φτάσουν οι εφεδρείες των Αυστραλών από τη Γεωργιούπολη, το 2/7ο τάγμα.

Μάλεμε, 22 Μαΐου 1941

01:00 π.μ. Το χρονοδιάγραμμα της επιχείρησης για την ανακατάληψη του αεροδρομίου στο Μάλεμε έχει ήδη βγει εκτός στόχων.

15:00 μ.μ. Ο Freyberg στέλνει σήμα στο Κάιρο ζητώντας τον βομβαρδισμό του αεροδρομίου αλλά το αίτημά του θα φτάσει πολύ καθυστερημένα.

18:00 μ.μ. Η τελική απόφαση για την αντεπίθεση λαμβάνεται. Ωστόσο, οι επιτελείς των Συμμάχων αδυνατούν να κατανοήσουν ότι πολύ μικρές δυνάμεις έχουν δεσμευτεί πολύ αργά για μια τόσο σημαντική επιχείρηση.

23:30 μ.μ. Μόλις τότε αποδεσμεύεται το 20ο τάγμα από τις θέσεις του και εντάσσεται στο σχέδιο της αντεπίθεσης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να συνδεθεί με τους Μαορί μόλις στις 03:00 π.μ.

03:30 π.μ. Ξεκινά η προώθηση των δύο ταγμάτων από τον Πλατανιά, με δύο και πλέον ώρες καθυστέρηση. Η επίθεση στο αεροδρόμιο δεν μπορούσε πλέον να ξεκινήσει πριν την αυγή, αφήνοντας τις συμμαχικές δυνάμεις εκτεθειμένες σε αεροπορική επίθεση. Οι Σύμμαχοι έχασαν την κάλυψη που τους παρείχε το σκοτάδι αλλά και την υπεροχή τους στον νυκτερινό πόλεμο επί των Γερμανών.

Aυγή 22ας Μαΐου: Έναρξη της αντεπίθεσης: To 20o τάγμα κινείται ανάμεσα στην παραλιακή οδό και τη θάλασσα, τα τεθωρακισμένα του Farran πάνω στην οδό και το 28ο τάγμα (Μαορί) στ’ αριστερά της οδού. Το 21ο τάγμα ξεκινά από το Κοντομάρι με κατεύθυνση προς την πίσω πλευρά του λόφου 107.

Αψιμαχίες του 20ου τάγματος με μεμονωμένες ομάδες αλεξιπτωτιστών σε αμπέλια και αγροτόσπιτα. Οι Νεοζηλανδοί επιτίθενται κατά μέτωπο και τις εξολοθρεύουν αν και έχουν αρκετές απώλειες.

Οι Μαορί συναντούν λυσσαλέα αντίσταση στα αριστερά αλλά και αυτοί εξουδετερώνουν τους Γερμανούς επιτυχώς. Δύο από τα τανκς του Farran καταστρέφονται από τις βολές γερμανικών πυροβόλων. Ο Farran oπισθοχωρεί με το τρίτο τεθωρακισμένο.

08:00 π.μ. Εμφανίζονται στους αιθέρες γερμανικά μαχητικά Messerschmitt που σαρώνουν με τα πολυβόλα τους τις συμμαχικές θέσεις. Μόνο στη δεξιά πλευρά ο λόχος D κατορθώνει να προωθηθεί. Σκληρές μάχες μεταξύ Συμμάχων και Γερμανών στο χωριό Πύργος, 2 μόλις χλμ. μακριά από το αεροδρόμιο.

Ο λόχος D του υπολοχαγού Μaxwell καταλαμβάνει προσωρινά την αριστερή πλευρά του αεροδρομίου. Ωστόσο, δέχονται πυκνά πυρά από τους γερμανικούς όλμους και πολυβόλα και υποχρεώνεται σε οπισθοχώρηση.

14:00 π.μ. Tο 20ο και το 28ο τάγμα αδυνατούν να προελάσουν περισσότερο, παρά τις ηρωικές προσπάθειές τους. Μόνο το 21ο τάγμα καταφέρνει να φτάσει μέχρι τη νότια πλευρά του αεροδρομίου αλλά, καθώς έχει απομείνει μόνο του, υποχωρεί και αυτό με τη σειρά του. Η κόπωση καταβάλλει τους Νεοζηλανδούς και Αυστραλούς στρατιώτες και μαζί τους σβήνει και η τελευταία ελπίδα για την ανακατάληψη του αεροδρομίου.

18:00 π.μ. Oι Γερμανοί απομακρύνουν από το αεροδρόμιο τα απομεινάρια των καταρριφθέντων Junker 52. Περίπου 20 μεταγωγικά προσγειώνονται ανά ώρα, μεταφέροντας δύο ακόμη τάγματα Ορεινών καταδρομών στο Μάλεμε.

Οι Νεοζηλανδοί αδυνατούν ακόμη και τότε να κατανοήσουν το πρόβλημα. Ο Ταξίαρχος Hargest αναφέρει στη Μεραρχία «Σταθερός ρυθμός άφιξης γερμανικών μεταγωγικών, που προσγειώνονται και απογειώνονται μετά από λίγο. Μάλλον, απομακρύνουν στρατεύματά τους από Κρήτη. Ερευνούμε. Γενική ησυχία και έντεκα φωτιές στον διάδρομο προσγείωσης. Προφανώς ο εχθρός ετοιμάζει εκκένωση.» Πρόκειται για ευσεβείς πόθους.

Μάλεμε, 23 Μαΐου 1941

Τα γερμανικά τμήματα που έχουν προσγειωθεί στο Μάλεμε έρχονται σ’ επαφή με περίπολους του Heidrich στην κοιλάδα της Αγιάς. Με αυτή την εξέλιξη ουσιαστικά σφραγίζεται η έκβαση της Μάχης της Κρήτης και η πλάστιγγα γέρνει οριστικά προς το μέρος των Γερμανών. Φρέσκιες ενισχύσεις καταφτάνουν συνεχώς και απρόσκοπτα εδραιώνοντας τη θέση των Γερμανών στη Μεγαλόνησο. Παρά την ηρωική και πεισματική αντίσταση των Ελλήνων στρατιωτών, των Κρητών και των Συμμάχων η Κρήτη κατακτάται από τους Γερμανούς. Την 1η Ιουνίου οι Σύμμαχοι παραδίδονται στους Γερμανούς, αλλά στο μεσοδιάστημα, πολλοί από τους υπερασπιστές της Κρήτης έχουν καταφέρει να διαφύγουν στην Αίγυπτο.

Η σκοτεινή περίοδος της γερμανικής κατοχής μόλις ξεκινά. Το ίδιο όμως και η φωτεινή σελίδα της αντίστασης του κρητικού λαού αλλά και όλων των Ελλήνων εναντίον του κατακτητή, που θα οδηγήσει στην τελική νίκη.

BIBIOΓΡΑΦΙΑ

1) A. Beevor, CRETE, THE BATTLE AND THE RESISTANCE, Penguin Books, London 1992

2) Επίτομη Ιστορία του Ελληνοϊταλικού και Ελληνογερμανικού πολέμου 1940–1941″, ΓΕΣ, Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, Αθήνα 1985

3) Η. Richter, Η μάχη της Κρήτης, Εκδόσεις Γκοβόστη, Αθήνα 2011