Στελεχώθηκε αρχικά από αστυνομικούς και κάποια πρώην μέλη της γινόντουσαν μετά κουκουλοφόροι καταδότες στα μπλόκα της Κατοχής
Ιάσονας Χανδρινός, Το τιμωρό χέρι του λαού, σελ.58
«Εκείνη την περίοδο, οι κομματικοί πυρήνες σε Αστυνομία και Χωροφυλακή συγκροτούσαν μια μυστική στρατιωτική οργάνωση, γνωστή με τον τίτλο «26 ΣΤ Γκρούπα», άμεσα ελεγχόμενη από το ΠΓ και καθοδηγούμενη από ανώτατο κομματικό στέλεχος. Η γκρούπα ήταν υπεύθυνη για όλη τη διαφωτιστική και διαβρωτική δουλειά στα Σώματα Ασφαλείας, διακίνηση παράνομου υλικού και φυσικά συλλογή πληροφοριών, τομέας ο οποίος έφτασε σε τέτοιο επίπεδο, ώστε για
τις «εμπιστευτικές διαταγές του αρχηγείου, πρώτα ελάμβανε γνώση το Πολιτικό Γραφείο και μετά οι υπηρεσίες της Αστυνομίας».
Αυτοί οι μηχανισμοί ήταν οι προδρομικές μορφές της Οργάνωσης Περιφρούρησης Λαϊκού Αγώνα (ΟΠΛΑ), η οποία ουσιαστικά ξεπήδησε από τις μυστικές διακλαδώσεις (φράξιες) του Κόμματος στα Σώματα Ασφαλείας αναλαμβάνοντας στη συνέχεια, αντίστοιχα αστυνομικά καθήκοντα στα πλαίσια του εαμικού κινήματος. Η ταύτιση δεν περιορίζεται στην τεχνογνωσία ή στις λειτουργίες του μηχανισμού, αλλά προεκτείνεται και στα πρόσωπα, αφού, υποτίθεται, πως οι πρώτες ομάδες εκτελεστών της ΟΠΛΑ συγκροτήθηκαν από κομμουνιστές αστυνομικούς που επιφορτίστηκαν με την τιμωρία «προδοτών»
«Η διείσδυση του ΕΑΜ/ΚΚΕ στον κατοχικό κρατικό μηχανισμό έγινε για πρώτη φορά γνωστή στις πραγματικές της διαστάσεις τη νύχτα της 6ης προς 7η Απριλίου 1943, όταν μια ομάδα ενόπλων χωροφυλάκων μπήκαν στο σανατόριο φυματικών «Η Σωτηρία» στη λεωφόρο Μεσογείων, αφόπλισαν τους έκπληκτους συναδέλφους τους της φρουράς και ελευθέρωσαν 56 κομμουνιστές κρατούμενους που είχαν μεταχθεί από τις φυλακές της Ακροναυπλίας.»
σελ.56
«Το σχέδιο και η εκτέλεση της επιχείρησης αυτής, που οργανώθηκε από την ηγεσία της ΚΟΑ και του ΕΛΑΣ Αθήνας (με προσωπική συμμετοχή του Κωτσάκη), βασίστηκε στη συνδρομή αστυφυλάκων και χωροφυλάκων οργανωμένων στο ΚΚΕ, που διέθεσαν όπλα, στολές για το καμουφλάζ, συνθήματα και τα 18 από τα 24 πρόσωπα της ομάδας εισβολής»
σελ.56-7
Στην αρχή η ΟΠΛΑ, πρωτού οι δολοφονίες μπουν στην ημερησία διάταξη, χρησιμοποιούσε διάφορες μεθόδους εκφοβισμού και απειλές. Από αυτές δεν γλίτωναν ούτε μικρά παιδιά που μοίραζαν υλικό για άλλες οργανώσεις.
Ενδεικτικό είναι το περιστατικό που διηγείται με κάποια διάθεση αυτοκριτικής, είναι αλήθεια ένα μέλος της ΟΠΛΑ Θησείου ονόματι Παναγιώτης Βαζούρας:
«Ο πρώτος μας στόχος ήταν ένα παιδάκι άλλης οργάνωσης που μοίραζε έντυπα. Μας καλεί ο Ράπτης, πήγαμε και το βρήκαμε το παιδί κάπου εδώ πέρα –φρόντισα να μη φαίνομαι και πολύ γιατί με ξέρανε– και καθίσαμε οχτώ νταγλαράδες απέναντί του και συζητούσαμε τι θα κάνουμε κλπ. Σηκώθηκα λοιπόν εγώ και του λέω: «Αν τα ξαναμοιράσεις αυτά, θα σε σκοτώσουμε! Το ξανακάνειςς», «Όχι, όχι!».
Τρομοκρατία…»
σελ.62
Απ΄την στιγμή βέβαια που ξεκίνησε η ένοπλη δράση, ήταν εξαιρετικά επισφαλές για το όποιο μέλος της ΟΠΛΑ να διαρρήξει τους δεσμούς του με την οργάνωση:
«Όταν ένα μέλος της ΟΠΛΑ Πλάκας, ο Βασίλης Ρερές, αποχώρησε από την οργάνωση, τον σκότωσαν επειδή είχε πάρει μέρος σε εκτελέσεις και γνώριζε ανθρώπους»
σελ.61
ενώ το ίδιο ίσχυε σε κάποιες περιπτώσεις και για αποχωρήσαντα μέλη της ΕΠΟΝ:
«Εκτελέσεις μελών της ΕΠΟΝ που αποσκίρτησαν μπορούν, πάντα σε συνάρτηση με την χρονική συγκυρία, να θεωρηθούν είτε προειδοποιητικές, όπως η περίπτωση του 19χρονου «λιποτάκτη» Ξενοφώντα Παπαδάκη στην Καλλίπολη του Πειραιά τα Χριστούγεννα του 1943..»
σελ.61
Ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό στοιχείο, το οποίο δεν έχει αξιολογηθεί επαρκώς μέρι σήμερα, είναι η καθοριστική συμμετοχή πρώην μελών της ΟΠΛΑ, και γενικότερα των εαμικών οργανώσεων, σε ρόλο κουκουλοφόρου καταδότη στα μπλόκα που διενεργούσαν Γερμανοί και ελληνικές κατοχικές αρχές.
Ας δούμε λίγο τα στοιχεία που παραθέτει ο Χανδρινός:
Για τα μπλόκα σε Δουργούτι (σημερινός Νέος Κόσμος) και Κοκκινιά:
«Οι αποτελεσματικότεροι μασκοφόροι στα μπλόκα του 1944 ήταν πάντοτε πρώην μέλη της ΟΠΛΑ, όπως οι Θεόδωρος Μπαξεβανίδης και Θεόδωρος Μπαντράνης, που πρωταγωνίστησαν με τη νέα τους ιδιότητα ως μέλη των Ταγμάτων και της Ειδικής Ασφάλειας στα δύο πιο αιματηρά μπλόκα της πρωτεύουσας –σε Δουργούτι και Κοκκινιά αντίστοιχα»
σελ.62
Για του Ζωγράφου:
«Τα ξημερώματα της 27ης Ιουνίου η συνοικία του Ζωγράφου κυκλώθηκε από τα Τάγματα που, έχοντας μαζί τους έναν πρώην εξωμότη ΕΛΑΣίτη, πέτυχαν να αιχμαλωτίσουν όλη σχεδόν τη δύναμη του 3ου Λόχου Ζωγράφου.»
σελ.134
Για το Περιστέρι:
Από τους καταδότες του μπλόκου που επικηρύχθηκαν από την ΟΠΛΑ και αναζητούνταν σε όλες τις συνοικίες, μια νεαρή κοπέλα –η Αθανασία Κανελλοπούλου, πρώην ΕΠΟΝίτισσα– πλήρωσε με τη ζωή της την προδοσία της μετά την Απελευθέρωση από την Πολιτοφυλακή Περιστερίου.»
σελ.137
Πάλι για την Κοκκινιά:
«Οι καταδότες –ένας εκ των οποίων ήταν πρώην μέλος της ΟΠΛΑ– υπέδειξαν αρχικά όλα τα στελέχη των ενόπλων οργανώσεων»
σελ.148
Και ένα ακόμα παρεμφερές περιστατικό:
«Στις 14 Ιουλίου, δύο χωροφύλακες της Ειδικής Ασφάλειας έπεφταν νεκροί από τις σφαίρες αγνώστων στην οδό Αριστείδου. Ήταν οι Γεώργιος Φόης και Κωνσταντίνος Ρεμούνδος –πρώην μέλος της ΕΠΟΝ Νέας Ιωνίας, και επικηρυγμένος από μήνες για την κατάδοση στελεχών στους Γερμανούς» σ.138
Το πιο σκληρό χαρακτηριστικό της ΟΠΛΑ ήταν σίγουρα η εφαρμογή της «οικογενειακής ευθύνης».
Διαβάζουμε απ΄το βιβλίο του Χανδρινού:
«Στις σκοτεινές πτυχές ανήκει και η εφαρμογή μιας άτυπης και χωρίς οίκτο «οικογενειακής ευθύνης» η οποία ανήγαγε σε θανάσιμο αδίκημα το συγγενικό δεσμό με «εχθρούς του λαού «ικανοποιώντας μια διάθεση εκδίκησης η οποία υπερέβαινε ηλικία ή φύλο»
σελ.74-5
Και δίνει συγκεκριμένα παραδείγματα:
«Η διαχωριστική γραμμή με τη Χ χαράχτηκε ανεπίστρεπτα με δύο δολοφονίες: Στις 30 Νοεμβρίου στην οδό Μομφεράτου τραυματίστηκε θανάσιμα από αγνώστους η 27χρονη Μαγδαληνή Χαρμπούρα, αδελφή του ανθυπασπιστή Χαρμπούρα, ενός από τα δραστήρια μέλη της οργάνωσης. Είναι το πρώτο καταγεγραμμένο περιστατικό εφαρμογής μιας ιδιότυπης οικογενειακής ευθύνης.»
σελ.102
«Γνωστότερη είναι η περίπτωση της οικογένειας του ευέλπιδος Νικόλαου Παπαγεωργίου, αρχηγού της Χ Παγκρατίου η οποία εξοντώθηκε ολοκληρωτικά. Εκτός από τον ίδιο (2.9.1944), εκτελέστηκαν ο αδελφός του Γιάννης (23.9.1944), η μητέρα του Βασιλική, οι αδελφές του Ελένη και Κατίνα κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών (8.12.1944) και ο τρίτος αδελφός του Αλέκος μετά τον πόλεμo.»
σελ.74
«Γνωρίζουμε πως στην Καισαριανή, κατά τη διάρκεια του αιματοβαμμένου Αυγούστου, τρεις τουλάχιστον γυναίκες πλήρωσαν με τη ζωή τους την ιδιότητά τους ως μητέρες Τσολιάδων. Μία περίπτωση αφορά το Γιώργο Παναγιώταρο, ΕΛΑΣίτη από την Καισαριανή ο οποίος εγκατέλειψε την οργάνωση και κατατάχτηκε στο ΙΙ Τάγμα Ευζώνων πρωτοστατώντας σε μπλόκα αλλά και βασανισμούς. Ο Παναγιώταρος βρέθηκε νεκρός με μια σφαίρα στο κεφάλι στις 11 Αυγούστου 1944, ενώ μερικές μόνο μέρες νωρίτερα είχε δολοφονηθεί από αγνώστους η μητέρα του»
σελ.74
«Τον Αύγουστο του 1944, το πτώμα μιας 17χρονης κοπέλας που είχε βρεθεί με σημάδια βασανισμού και ξεριζωμένα μαλλιά στον απόμερο «Κοκκινόβραχο» του Πειραιά, αναγνωρίστηκε ως η Δήμητρα Ξιφαρά, αδελφή ενός Πειραιώτη χωροφύλακα της Ειδικής Ασφάλειας. Γείτονες που ήταν μάρτυρες της απαγωγής της κατέθεσαν πως είχαν ακούσει τους άνδρες της ΟΠΛΑ να φωνάζουν «του προδότη η αδελφή!»»
σελ.75
«Στις 7 Οκτωβρίου στη Νέα Ιωνία, μια ομάδα 30 ενόπλων περικύκλωσε το σπίτι της οικογένειας Καλλιάκου και διέταξε τους καταστηματάρχες να κατεβάσουν τα ρολά των καταστημάτων τους. Εκείνη τη μέρα, μαζί με τον προγραμμένο υπενωμοτάρχη της Ειδικής Ασφάλειας, Βύρωνα Καλλιάκο εκτελούνταν η μητέρα του Ελένη (στο μπαλκόνι του σπιτιού) και η αδελφή του Στέλλα Κιούση. Στην κομματική λογική, η «οικογενειακή ευθύνη» επιδικαζόταν ως πληρωμή μιας αποδεδειγμένης «οικογενειακής συμμετοχής», με το σαθρό βέβαια επιχείρημα της αναπόδραστης ιδεολογικής ταύτισης με τον εκάστοτε «προδότη» γιο, αδελφό ή πατέρα.»
σελ.75
«Λίγη ώρα πριν, η αδελφή του ενός είχε συλληφθεί και εκτελεστεί με συνοπτικές διαδικασίες από την ΟΠΛΑ που εφάρμοζε πλέον την οδυνηρή και χωρίς εξαιρέσεις εκδοχή της οικογενειακής ευθύνης»
σελ.150
Στα πλαίσια της εφαρμογής της «οικογενειακής ευθύνης» δεν δίσταζαν να εκτελέσουν ακόμα και παιδιά:
«Πρόκειται για τον Αθανάσιο Μητρομελέτη ο οποίος εκτελέστηκε στις 14 Δεκεμβρίου με το
αιτιολογικό πως ήταν γιος ενός διευθυντή του Υπουργείου Γεωργίας. Τον Ιανουάριο δολοφονήθηκε στην περιοχή του Γηροκομείου ο μαθητής Γυμνασίου Νικόλαος Βαλσάμης, μέλος της οργάνωσης Ιερή Ταξιαρχία. Το πτώμα βρέθηκε με δύο σφαίρες στο κεφάλι και πολλαπλές κακώσεις»
σελ.116
«μια ομάδα της ΟΠΛΑ απήγαγε από το σπίτι τους στην οδό Φιλολάου, τους αδελφούς Αντώνη και Μανώλη Περράκη, δραστήρια μέλη της Χ στο Παγκράτι και τους εκτέλεσαν μαζί με το 15χρονο μαθητή Στυλιανού Φελονέζη σε παρακείμενο σπίτι»
σελ.137
Και έχουμε και το παρακάτω συμβάν που είναι συνδυασμός οικογενειακής ευθύνης, λεηλασίας του σπιτιού του θύματος και της απίστευτης κατηγορίας ότι αυτά έγιναν επειδή η γερμανικής καταγωγής γυναίκα του σπιτιού δεχόταν στο σπίτι Γερμανούς αξιωματικούς:
«Την 1η Οκτωβρίου, η ομάδα του Κολλημένου απήγαγε από το σπίτι του στην οδό Ευφράνορος τον απόστρατο αντισυνταγματάρχη, Μιλτιάδη Μιχαλόπουλο, το νεαρό γιο του Κωνσταντίνο και την υπηρέτρια του σπιτιού και τους μετέφεραν στον Κοπανά. Οι δυο άνδρες εκτελέστηκαν μετά από μερικές μέρες με την κατηγορία πως η γυναίκα του Μιχαλόπουλου, γερμανικής καταγωγής, δεχόταν συχνά στο σπίτι Γερμανούς αξιωματικούς. Το σπίτι λεηλατήθηκε.»
σελ.156
Και κλείνουμε με την λιγο-πολύ γνωστή «αδυναμία» της ΟΠΛΑ, και γενικότερα των κκεδων, στους τροτσκιστές/αρχειομαρξιστές:
Ακόμα και μέσα στις πολεμικές συνθήκες της Κατοχής και τις προτεραιότητες ενός μετωπικού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, το ΚΚΕ στοχοποίησε έντονα όσους είχαν λιποτακτήσει προπολεμικά από τις γραμμές του ενώ δεν παραμέλησε και τον ιδεολογικό πόλεμο με «χαφιέδες» ή «γκεσταπίτες με μαρξιστική μάσκα», ταμπέλες που φιλοδοξούν να καλύψουν μια ποικιλία συμπεριφορών με κοινό παρονομαστή την κομματική διαφωνία, αναγόμενη στην προϊστορία του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος. Βασική πτυχή αυτής της διαφωνίας είναι η πολύμορφη αντιπαράθεση με τις αρχειομαρξιστικές και τροτσκιστικές οργανώσεις που αντλούσε τη δυναμική της από τη δεκαετία του 20 και κορυφώθηκε την περίοδο της Κατοχής λόγω της απόρριψης της λογικής του «εθνικιστικού μετώπου σταλινικών» από τους τροτσκιστές, κάτι που στοίχισε την απερίφραστη καταδική τους από το Κόμμα ως «λακέδες της Γκεστάπο»
σελ.76
«Με το απέραντο μίσος για τους τροτσκιστές γαλουχήθηκαν από τους καθοδηγητές τους όλα τα εαμικά μέλη.»
σελ.76
«Η ανοιχτή ιδεολογική αντιπαράθεση κατέληξε σε αιματοχυσία η οποία έφτασε σε αληθινό πογκρόμ κατά τα Δεκεμβριανά. Από τους 84 εκτελεσμένους από το ΚΚΕ αρχειομαρξιστές και τροτσκιστές της περιόδου 1944/45, οι περισσότεροι έχασαν τη ζωή τους στην πρωτεύουσα αν και οι κατοχικές δολοφονίες (μέχρι τον Νοέμβριο του 1944) είναι λιγότερες από δέκα»
σελ.76
Δεν υπάρχει λόγος να σχολιάσουμε περισσότερο τα ανδραγαθήματα της ΟΠΛΑ.
τα γραπτά του (αριστερότατου) Χανδρινού είναιεπί του παρόντοςυπεραρκετά.
Αππελαίος 