31 Ιουλίου 1920
Τα Βενιζελικά «Δημοκρατικά Τάγματα» του Παύλου Γύπαρη,δολοφονούν τον Ίωνα Δραγούμη,απέναντι από το σημερινό Χίλτον, εκεί όπου βρίσκεται και η επιτύμβια στήλη του.
Ο Ίων Δραγούμης αποτελεί για τους Έλληνες Εθνικιστές,τον κυριώτερο εκφραστή της ιδεολογικής μας θεώρησης…
Ο Ελληνικός Λαϊκός Εθνικισμός,γεννήθηκε ουσιαστικά,από τις σκέψεις, τους προβληματισμούς και τη στάση ζωής του,που αποτελούσαν μια γόνιμη σύνθεση μεταξύ πατριωτισμού, πολιτισμού και ελευθερίας.
Η σημασία της σκέψεως του Δραγούμη,είναι πως εξέφρασαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα έναν έλλογο και λειτουργικό Λαϊκό Εθνικισμό.
Ένα εθνικισμό με σεβασμό στο ανθρώπινο πρόσωπο, προσηλωμένο στις αρχές της άμεσης δημοκρατίας (Κοινοτισμός), ένα εθνικισμό ο οποίος απορρέει από τον Ελληνικό πολιτισμό και υπερασπίζεται τις ελευθερίες και τα δικαιώματα των Ελλήνων. Αυτά αποτελούν την μεγάλη ιδεολογική παρακαταθήκη του Δραγούμη προς εμάς.
Η αξιακή πυραμίδα που πρότεινε ο Δραγούμης ως βάση του Ελληνικού Λαϊκού Εθνικισμού,ήταν:
- η ελευθερία: ως εθνική ελευθερία-αυτοδιάθεση των υποδούλων Ελλήνων (βλέπε σήμερα Κύπρο & Βόρειο Ήπειρο), αλλά και στο επίπεδο της προσωπικής αυθυπαρξίας του ανθρώπου
- ο πολιτισμός, ως «νομιμοποιητική» βάση της αξίας του έθνους
«Ακουμπώντας στο έθνος μου να γίνω πιο άνθρωπος. Δεν μπορεί κανείς να είναι άνθρωπος ξεχνώντας την καταγωγή του. Να θυμάται κανείς από πού βγήκε, που μεγάλωσε, ποιο έθνος τον ανέθρεψε. Μου αρέσει να βλέπει κανείς τους δεσμούς του. Αυτό θα πει ελευθερία».
Για την σύνδεση του έθνους με τον πολιτισμό:
«Ποιος είναι ο τελικός των εθνών, πες τον προορισμό, πες τον αποστολή; Ο πολιτισμός! Να ένα έργο άξιο για τα έθνη, έργο αληθινά ανθρώπινο. Να η δικαιολογία των εθνών. Να πως τα έθνη είναι χρήσιμα στην ανθρωπότητα και να που έσφαλε ο Μαρξ πολεμώντας τα έθνη. Πολιτισμούς γεννούν τα έθνη και αυτά μονάχα. Δεν φθάνει όμως να είναι ένα έθνος πολιτισμένο, πρέπει να είναι πολιτισμένο και από δικό του πολιτισμό. Σε αυτό λοιπόν χρησιμεύουν τα έθνη. Οι πολιτισμοί γεννιούνται ο καθένας σε κάποια πατρίδα, σε κάποια εποχή και σε κάποιο έθνος. Έξω από αυτά δεν μπορεί να σταθεί πολιτισμός».
Για τον εθνικισμό: «Ο εθνικισμός είναι μορφή ενέργειας. Όλοι λοιπόν οι ενεργητικοί άνθρωποι είναι εθνικιστές, είτε το ξέρουν είτε όχι. Ο διεθνιστής είναι στοιχείο θανάτου για το έθνος του».
Θα έλεγε σήμερα στην Ρεπούση: «Τα Ελληνικά σχολεία είναι για 2 σκοπούς: να ανοίγουν τα μυαλά και να φουσκώνουν το παιδί με τον εθνισμό του. Η παράδοση είναι ο σύνδεσμος των ατόμων μίας φυλής, τωρινών και περασμένων, που τα κάνει έθνος. Ιστορία είναι η συνείδηση του συνδέσμου αυτού. Να νοιώθεις την καταγωγή σου, την συνέχεια του εθνικού εγώ σου, την ιστορία που σου κάνει συνειδητό το πέρασμα του έθνους σου μέσα στους αιώνες».
Για τους νεοραγιάδες: «Τι θα πει ραγιάς; Ραγιάς είναι εκείνος που τρέμει τους μπάτσους του Τούρκου, που είναι σκλάβος του φόβου του. Ο ραγιάς είναι μισός άνθρωπος. Την ραγιαδοσύνη του την ονομάζει αναγκαία φρονιμάδα. Τον κυνηγάς και κρύβεται. Τον δέρνεις και ακόμα σκύβει. Τον σκοτώνεις και σωπαίνει».
Για την Ενωμένη Ευρώπη: «Ναι, το βλέπω πως η Ευρώπη ενώνεται, πως τα έθνη και οι φυλές ζυγώνουν η μία την άλλη. Αλλά εγώ είμαι ένας και εγώ θα ακουμπήσω επάνω στους γύρω μου ανθρώπους. Και αυτοί είναι οι Έλληνες».
Για την παγκόσμια δημοκρατία: «Τόσο αγαπώ την Ελληνική ύπαρξη, που αν ήταν να γίνουμε όλοι οι άνθρωποι κοσμοπολίτες, θα έλεγα να μην ονομαζόμασταν Έλληνες. Δεν χρειάζεται η λέξη Έλληνες όταν όλοι οι άνθρωποι της γης γίνουν κοσμοπολίτες μίας απέραντης δημοκρατίας».
Για τον πολυπολιτισμό: «Μόνο εμείς, όσοι νοιώθουμε την δική μας την πατρίδα, μπορούμε να νοιώσουμε και των άλλων τις πατρίδες. Πρώτα πρέπει να νοιώσω τον εαυτό μου καλά, έπειτα καλά το έθνος μου και έτσι φθάνω στην ανθρωπότητα. Όσοι λένε πως είναι κοσμοπολίτες και δεν περνούν από όλα αυτά τα στάδια δεν μπορούν να νοιώσουν την ανθρωπότητα».
Για τους πολιτικάντηδες: «Το Σύνταγμα θέλησε να δώσει στο έθνος αντιπροσώπους και είπε να υπάρχουν βουλευτές. Επρόκειτο αυτοί οι βουλευτές να αντιπροσωπεύσουν το έθνος. Αλλά η πραγματικότητα τα χάλασε και οι βουλευτές δεν είχαν κανένα συμφέρον να καταγίνουν με το έθνος. Τέτοιοι μια φορά δεν είναι. Για όνομα του Θεού, βρείτε άλλους να αντιπροσωπεύσουν το έθνος».
Ο Δραγούμης ήταν υιός πρωθυπουργού, μεγαλοαστός, μορφωμένος. Θα μπορούσε να γίνει μποέμ, να κάνει ξωτικά ταξίδια, να απολαμβάνει μία ζωή ηδονιστική. Αντ’ αυτού, προτίμησε τους βάλτους της Μακεδονίας, το χρέος και την θυσία, το «μαρτύρων και ηρώων αίμα».
Στάθηκε πιστός στις ιδέες του ακόμη και μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα: «Ο καθένας πρέπει να φαντάζεται πως αυτός πρέπει να σώσει το έθνος του. Να μην κοιτάζω τι κάνουν οι άλλοι και να φαντάζομαι μόνον πως εγώ έχω το μεγάλο χρέος της σωτηρίας. Δεν είναι εύκολο να πείσεις ένα έθνος. Εγώ βλέπω τόσα πράγματα που πρέπει να γίνουν και όμως οι άλλοι Έλληνες τα βλέπουν αλλιώς. Αν είμαι δυνατός θα τους πείσω».
Σήμερα ο αγώνας που δίνουμε είναι ακόμη δυσκολότερος. Διότι στην εποχή του ο πατριωτισμός ήταν κοινό κτήμα όλων των Ελλήνων και η πολιτική ηγεσία της χώρας μας, Βενιζελική ή Βασιλική, έδινε όλες της τις δυνάμεις στην υπεράσπιση των εθνικών συμφερόντων και των δικαιωμάτων του Ελληνισμού.
Σήμερα όμως όποιος μιλάει για έθνος χαρακτηρίζεται ακροδεξιός από την κατεστημένη νεοταξική Αριστερά. Δεν ξέρω λοιπόν αν τελικώς νικήσουμε. Ξέρω όμως ότι – αν ακολουθήσουμε το μονοπάτι του Δραγούμη – θα είμαστε υπερήφανοι για την ζωή που ζήσαμε και τις αξίες για τις οποίες πολεμήσαμε. Όσοι ζωντανοί!
Οσοι νεόκοποι «εθνικιστές»,θα αναφερθούν από σήμερα έως μεθαύριο στο διανοητή κι Έλληνα Εθνικιστή,Ίωνα Δραγούμη,θα πρέπει επιτέλους να μάθουν πως απεχθανόταν ιδιαιτέρως τον κρατικό σοσιαλισμό,ως οικονομικο και κοινωνικό μοντέλο διαχειρίσεως ενός Εθνικολαϊκού κράτους.
Ο θεωρητικός του Ελληνικού Λαϊκού Εθνικισμού, το Ανατολικό ιδανικό του,και τα διδάγματά του,πέρασαν στον εθνικισμό του Μεταξά, και τον κοινοτισμό του Κώστα Καραβίδα, του Κωνσταντίνου Χατζηπατέρα και του Δημήτρη Τσάκωνα,κ.α….
Κατά τον Κ.Θ. Δημαρά, ο Δραγούμης έπαιξε βασικό ρόλο στην διαμόρφωση της ελληνικής ιδεολογίας της περιόδου 1881-1913, η οποία ιδεολογία μάλιστα φθάνει στην κορύφωσή της με τον ίδιον, τον Μανουήλ Χαιρέτη και τον Περικλή Γιαννόπουλο. Το ελληνοκεντρικό πνευματικό αυτό ρεύμα (Σάθας, Ψυχάρης, Εφταλιώτης, Ξενόπουλος, Χαιρέτης, Γιαννόπουλος κ.ά.), σημειώνει ο Κ.Θ. Δημαράς, αξιοποιεί την κληρονομιά της πρώτης πεντηκονταετίας του ελληνικού κράτους (όπου με τους Σπ. Ζαμπέλιο, Κ. Παπαρρηγόπουλο κ.ά. επικρατεί η ιδέα της συνέχειας του Ελληνικού Έθνους) και προσθέτει επιπλέον δύο σημαντικές ανελίξεις: Η πρώτη είναι η αξιοποίηση όλων των στοιχείων της ελληνικής κληρονομιάς (αρχαιότητα και Βυζάντιο, λαϊκή παράδοση, δημοτική γλώσσα) σε ένα ενιαίο και οργανωμένο σύνολο, και η δεύτερη είναι η μετάβαση από την ιδέα και την θεωρία στην πράξη, μετάβαση η οποία κορυφώνεται με τον Μακεδονικό Αγώνα και τους Βαλκανικούς Πολέμους.
Αυτήν την εποχή, πριν τους Βαλκανικούς Πολέμους, είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς τις ιδέες του Δραγούμη από αυτές του Χαιρέτη και του Γιαννόπουλου, σημειώνει ο Κ.Θ. Δημαράς. Προσωπικός φίλος και θαυμαστής του Περικλή Γιαννόπουλου ο Δραγούμης, σημείωσε όταν μαθεύτηκε η αυτοκτονία του πρώτου: «Μου φαίνεται πως τώρα που έφυγε εκείνος, είναι ανάγκη να φορτωθώ όλα τα βάρη εκείνου. Και γι’ αυτό έχω πολλή δουλειά, πάρα πολλή δουλειά. Ούτε μια στιγμή της ζωής μου δεν πρέπει να χάσω.» Άλλες σημαντικές πνευματικές επιρροές στον Ίωνα Δραγούμη, ιδιαίτερα στην περίοδο της νεότητός του, είναι ο Φρειδερίκος Νίτσε και ο Μωρίς Μπαρρές. Ωστόσο ο Δραγούμης δεν θα περιοριστεί εκεί, αλλά στα χρόνια της ωριμότητάς του θα διαμορφώσει ολοκληρωμένη την πολιτική του ιδεολογία.
Η εθνική και πολιτική ιδεολογία του Δραγούμη παρουσιάζεται από τον ίδιον συγκροτημένη και ολοκληρωμένη στο έργο του «Ελληνικός Πολιτισμός» (1913-14, α’ έκδ. περ. «Γράμματα», Αλεξάνδρεια 1914). Είναι πολιτική ιδεολογία εθνικιστική, όπως όμως επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Βακαλόπουλος, «ο εθνικισμός του Ίωνα δεν είχε να κάνει τίποτε με οποιαδήποτε άλλη μορφή εθνικισμού (κομμουνιστικού, περιφερειακού, διεθνιστικού, ολοκληρωτικού). Ο εθνικισμός του Ίωνα ήταν μορφή ενέργειας και η ύπαρξη του έθνους ήταν όλη ενέργεια, δηλαδή ζωή. Ήταν επόμενο λοιπόν οι ενεργητικοί άνθρωποι να είναι και εθνικιστές.»
Πόσες λέξεις και ποιοι χαρακτηρισμοί θα έφταναν για ν΄ αποδώσουν ιχνογραφώντας μονάχα το πέρασμα μιας τόσο σημαντικής ελληνικής μορφής; Ο ωραίος ΄Ελληνας, ο υψιπετής και αριστοκράτης, ο ευπατρίδης των γραμμάτων και της πολιτικής, η μόνιμα πυρωμένη κι ασίγαστη ψυχή, ο μειλίχιος κι ευγενικός άνθρωπος ο παρορμητικός ταυτόχρονα, ο ερωτευμένος με τις γυναίκες ο χωρίς χυδαιότητα, ο ερωτεύσιμος, ο μαχητής, ο σφριγηλός διανοητής, ο αισθαντικός και δόκιμος λογοτέχνης, το αχόρταγο χωνευτήρι των νέων ιδεών, το «ξυπνητήρι του ελληνισμού», ο ιδιοφυής και ακάματος οραματιστής, ο μελαγχολικός και πάντοτε αυστηρός με τον εαυτό του άνθρωπος, ο ταγμένος στο δρόμο της διάκρισης μα ποτέ της ματαιοδοξίας, αυτός που δεν βρήκε ποτέ το δρόμο του μα που σ΄ όλη του τη ζωή ερευνώντας απέφυγε τις βεβαιότητες και την ήρεμη ζωή, ο γοητευτικά αυτοκαταστροφικός. Ήταν μονάχα αυτά ο Ίωνας;
Έξαφνα στην ησυχία της νυκτός φύσηξε ένας άνεμος δυνατός, τρελός σαν να ήθελε να σαρώσει τον κόσμο, και είπα του ανέμου: «Βρε αδελφέ, τι σ΄ έπιασε και ήρθες να χαλάσεις την ησυχία μας και να μας συνταράξεις έτσι. Καλά ήμαστε όπως ήμαστε».
Από τη ζωή του ας δούμε μερικούς σταθμούς μονάχα. Το 1902 εικοσιπέντε χρόνων με αίτησή του διορίζεται υποπρόξενος στο μοναστήρι. Ο πατέρας του Στέφανος, ο Λάμπρος Κορομηλάς, ο Καστορίας Γερμανός Καραβαγγέλης και ο ίδιος οργανώνουν το Μακεδονικό κομιτάτο,την θρυαλλίδα του Μακεδονικού Αγώνα, αντίδραση δίκαια και επιβεβλημένη απέναντι στην εθνοκάθαρση του Βουλγαρικού κομιτάτου που είχε αρχίσει πολλά χρόνια νωρίτερα και είχε προκαλέσει την εξόντωση πολλών Ελλήνων και την τρομοκράτηση Ελληνόφωνων και μη -πάντως ελληνόδοξων – χριστιανών της Μακεδονίας. Ο ιδρυτής των ονείρων του ένδοξου βυζαντινισμού, ο εμψυχωτής της νέας πνοής του έθνους –κράτους είναι αυτός που γράφει με τα ίδια του τα χέρια το πρωτόκολλο παραδόσεως της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους και υψώνει την ελληνική σημαία στο Μητροπολιτικό μέγαρο (Στη Μητρόπολη εγώ ανέβασα την ελληνική σημαία). Το ημερολόγιο δείχνει 26 Οκτωβρίου 1912. Τον επόμενο χρόνο θα τεθεί σε διαθεσιμότητα από το διπλωματικό σώμα για δύο μήνες γιατί ενέκρινε την ένωση του Καστελόριζου με την Ελλάδα χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τον αρμόδιο υπουργό. Τα επόμενα χρόνια μετά τον αγώνα θα βρεθεί Πρόξενος σε Πόλη, Ρώμη και Αγία Πετρούπολη.
Αργότερα, θύμα του εθνικού διχασμού και της Γαλλικής ραδιουργίας, εκλεκτός εξόριστος σε Σαμοθράκη, Κορσική και Σκόπελο. Η βενιζελική παράταξη μισαλλόδοξη και εκδικητική στέλνει το 1917 στην αγκαλιά του Βασιλικού κόμματος έναν πρώην υποστηρικτή του Ελευθέριου Βενιζέλου και αληθινό κόσμημα της ελληνικής πολιτικής σκηνής: τον Ιωνα. Αναγκάζει τον ακραιφνή αντίπαλο της Μεγάλης ιδέας και ορκισμένο δημοτικιστή, αυτόν που ανατράφηκε με την τραγική φιλοσοφία του Νίτσε και του Μπαρρές, έναν υπαρξιστή πριν από του υπαρξιστές, που διάβασε αναρχικούς όπως τον πρίγκηπα Κροπότκιν, τον Μπακούνιν και τον Μαξ Στίρνερ -που τον ενέπνευσαν- αλλά και τον Καρλ Μαρξ που τον ενόχλησε και γρήγορα απομακρύνθηκε από αυτόν, τον ιδιότυπο σοσιαλιστή και «εθνικιστή» να προσχωρήσει στη Βασιλική παράταξη και ν΄ αναγορευθεί σε ηγέτη της. Ο Ίωνας τα επόμενα χρόνια θα αρθρογραφεί πια «απταίστως»,για τις ανάγκες και τα καθιερωμένα της εφημερίδας Πολιτική επιθεώρησις στην καθαρεύουσα, γλώσσα την οποία μισεί μέχρι θανάτου. Και μέχρι θανάτου θα λογίζεται πλέον σαν εχθρός του Βενιζέλου.
Πόσες ζωές χωρούν εδώ μέσα; Πόσες ζωές αλήθεια έζησε ο Ιωνας; Δύο παραδέχεται ο ίδιος. Η μια εσώτερη δύσκολη και ατέλειωτη. Και μια άλλη περίοπτη από το πλήθος που του επιβάλει η φιλοδοξία του για την κοινωνική διάκριση. Τρόπαιο και για τις δύο ο μαρτυρικός του θάνατος!
Στην ταινία του Θ. Αγγελόπουλου «Το μετέωρο βήμα του πελαργού» στιγμή μοναδικής αισθητικής και φιλοσοφικής κορύφωσης είναι η στιγμή που ο πολιτικός κατεβαίνοντας από το βήμα μουρμουρίζει διπλώνοντας τα χαρτιά της ομιλίας του και στριμώχνοντάς τα σε μια τσέπη «…Κάποτε πρέπει να σωπαίνει κανείς προσπαθώντας ν΄ ακούσει τη μουσική πίσω από τη βροχή…». Σκεφτόμουν τη στιγμή εκείνη πως ο μόνος πολιτικός που θα μπορούσε μέσα στα 150 χρόνια της κοινοβουλευτικής μας ιστορίας να ξεστομίσει μια τέτοια φράση είναι ο Ίωνας Δραγούμης. Φανταστείτε την έκπληξή μου όταν αργότερα πολύ διαβάζοντας τα Φύλλα ημερολογίου του διάβαζα:
«Η αίσθηση της τραγικότητας της ζωής δεν μου φέρνει γέλιο σαρδόνιο, ούτε άλλο, αλλά μου φέρνει μουσική. Αναβρύζει από τα κατάβαθα των σωθικών μου μια πλούσια, πολυσήμαντη, περίπλοκη και καθάρια στην έκφραση μουσική που με γεμίζει και χύνεται στον κόσμο».
Ας πάψει λοιπόν επιτέλους κάθε μορφή συκοφαντίας ακόμη κι αν προέρχεται από άγνοια ή αμάθεια…..
Ας ξεχωρίσουμε ιδεολογίες και θεωρήσεις από ξενικά πρότυπα.
Ο Ελληνικός Λαϊκός Εθνικισμός,έχει διανόηση,έχει αρχές,έχει θέσεις,έχει Θεωρητικούς και έχει και ήρωες.Δε χρειάζεται τίποτ’ άλλο!
O ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ ΔΕΝ ΑΠΕΘΑΝΕ ΠΟΤΕ.
ΔΕ ΣΚΟΤΩΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΙΔΕΕΣ.
ΔΕ ΣΥΚΟΦΑΝΤΟΥΝΤΑΙ.ΖΟΥΝ ΑΙΩΝΙΩΣ ΣΕ ΝΟΕΣ ΑΥΤΟΝΟΜΟΥΣ,ΑΠΕΞΑΡΤΗΜΕΝΟΥΣ ΑΠΟ ΜΙΣΣΑΛΟΔΟΞΙΕΣ ΚΑΙ ΜΩΡΟΦΙΛΟΔΟΞΙΕΣ,ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ,ΠΟΥ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ Ν ΑΓΩΝΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕ ΟΛΟΥΣ…ΖΩΝΤΑΝΟΙ!
«…ΟΙ ΚΕΦΑΛΕΣ ΤΗΣ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗΣ,ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙ.
ΝΑ,ΜΙΑ ΔΟΥΛΕΙΑ ΜΟΥ.Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΦΥΛΗΣ.
ΝΑ ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΔΟΥΛΕΙΑ ΜΟΥ.
ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΝΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ…..»
Αππελαίος
Αληθινά κ σπουδαία τα στοιχεία που δίνετε. Ωστόσο,υπάρχει μια μικρή φήμη(;),ένα μικρό σκοτεινό σημείο(;) στη ζωή κ το έργο του που έχει να κάνει με κάποια αντίθεση με το Χριστιανισμό…(Μακάρι να κάνω λάθος..)
Μου αρέσει!Μου αρέσει!